geplaatst op zondag 21 april 2019 in de categorie Preken

Op Pasen: in de Paaswake (20 april 2019) en op de Paasmorgen (21 april 2019), stond in de eredienst het verhaal van de Emmaüsgangers centraal. Ik mediteerde erover in de Paaswake aan de hand van vier afbeeldingen van Rembrandt (zie mijn beeldmeditatie), op de Paasmorgen preekte ik over Lucas 24,13-35, in het bijzonder over de woorden 'En zoals hij zich aan hen kenbaar maakte door het breken van het brood' (24,35): mijn laatste preek als predikant!

Open PDF bestand

geplaatst op zondag 17 februari 2019 in de categorie Preken

Op Zondag Septuagesima, 17 februari 2019, preekte ik in mijn eigen kerk, de Bosbeskapel in Den Haag, over Lucas 6,27-38, dat eigenlijk volgende week aan de orde is. Als titel gaf ik mijn preek mee: 'Les in genade'.

Open PDF bestand

geplaatst op zaterdag 06 oktober 2018 in de categorie Preken

Met het manifest van een groep liberale theologen is er opnieuw discussie ontstaan over 'de opopgeefbare verbondenheid van de kerk met Israël'.  Alle reden om op Israëlzondag, 7 oktober 2018, preciezer te formuleren waar het dan om gaat. 

Open PDF bestand

geplaatst op dinsdag 08 mei 2018 in de categorie Preken

Tussen Pasen en Pinksteren volgen we in de Bosbeskapel de alternatieve lezingen: uit het boek Genesis. In het oecumenisch leesrooster heeft men Genesis 5 overgeslagen. De reden dat geslachtsregisters de mensen wel niet zullen boeien? Ik ervaar Genesis 5 als een indrukwekkend en zeer toepasselijk verhaal juist op de zondag vlak na 4 en 5 mei. Vandaar mijn keuze om op Zondag Rogate dat hoofdstuk aan de orde te stellen.

Open PDF bestand

geplaatst op maandag 02 april 2018 in de categorie Preken

In de vigilie op Goede Vrijdag overdacht ik Jezus' woorden aan het kruis, uit Psalm 22: 'Mijn God, mijn God, waarom hebt U mij verlaten?' (Marcus 15,34).

Open PDF bestand

geplaatst op dinsdag 12 december 2017 in de categorie Preken

De volgorde van de lezingen op de Zondagen van de Voleinding volgens het Luthers Leesrooster is vreemd te noemen, want dan zou op de 2e Voleindingszondag Matteüs 25,31-46 gelezen moeten worden en op de 3e Zondag een verhaal dat er in het Matteüsevangelie aan voorafgaat: Matteüs 25,1-13, de gelijkenis over de wijze en dwaze maagden. Ik koos ervoor om Matteüs 25,31-46 op de laatste zondag van de Voleinding te lezen. 

Open PDF bestand

geplaatst op maandag 02 oktober 2017 in de categorie Preken

In het kader van het jaarthema 'Toonbeeld van barmhartigheid' hield ik op de Vierde Zondag na Epifanie, 29 januari 2017, een preek over de zaligsprekingen, in het bijzonder over de vijfde zaligspreking: 'Zalig zijn de barmhartigen, want hun zal barmhartigheid geschieden' (Matteüs 5,7). 

Open PDF bestand

geplaatst op maandag 11 september 2017 in de categorie Preken

De gelijkenis van de onbarmhartige dienstknecht (Matteüs 18,21-35) staat centraal in september, de maand waarin het kerkelijk seizoen weer begint. Het zijn zondagen om na te denken over het gemeente-zijn. Dan past een passage uit de gemeeenterede van Jezus daar heel goed bij. In die gemeenterede gaat het over de vraag 'hoe ga je met elkaar om? En die vraag dringt zich altijd het sterkst op, als het erop aankomt, als de onderlinge verhoudingen onder spanning staan, als mensen met elkaar in conflict zijn. Petrus legt Jezus een kwestie voor, waarop Jezus met een gelijkenis antwoordt.

Open PDF bestand

geplaatst op dinsdag 29 augustus 2017 in de categorie Preken

Als er een gebed is dat veel gebeden wordt, dan is dat het Onze Vader wel. Ik neem aan dat het altijd met 'kawwana' gebeden wordt. Voor de term 'kawwana' verwijs ik naar het prachtige boek van Abraham Heschel, In het licht van zijn aangezicht. De betekenis van het gebed in de joodse gedachtenwereld, Utrecht [1989] (pag. 66vv.).
Ik hield in de Bethelkerk in 2009-2010 een serie preken over het Onze Vader. Ze stonden ooit los op de website van de Bethelkerk, ik heb ze nu in één bestand bij elkaar gezet.

Open PDF bestand

geplaatst op dinsdag 29 augustus 2017 in de categorie Preken

Wanneer je met mensen in gesprek raakt over de apostolische geloofsbelijdenis, proef je al snel de nodige aarzelingen. Ze willen nog wel eens als beladen woorden ervaren worden. Daar kan een kerk het niet bij laten. Die zal moeten proberen om mensen weer contact te laten maken met deze grootse woorden uit de traditie.
Ik behandelde diverse thema's uit het apostolicum in een serie preken. Ze stonden ooit op de website van de Bethelkerk, Den Haag-Loosduinen, maar die - kerk en website - verdwenen. Ik heb deze preken nu in één bestand bij elkaar gezet.

Open PDF bestand

geplaatst op maandag 31 juli 2017 in de categorie Preken

Waarover het op zondag 9 juli moest gaan, was niet moeilijk, als het Luthers leesrooster Lucas 6,36-42 aangeeft en het jaarthema is' Toonbeeld van barmhartigheid'. Ik koos als tekst voor de eerste zin van de nieuwtestamentische lezing (6,36), die vertaald wordt met 'Weest barmhartig, zoals uw Vader barmhartig is, waar ik de zin liever zo weergeef: 'Wordt barmhartigen zoals Uw Vader barmhartig is.'

Open PDF bestand

geplaatst op maandag 31 juli 2017 in de categorie Preken

Op zondag 'Cantate' (14 mei 2017) koos ik voor het verhaal van de roeping van Matteüs (Matteüs 9,9-13). De evangelist Matteüs wijkt af van de versie van Marcus (2,13-17) en Lucas (5,27-32) omdat hij een citaat uit Hosea (6,6 'Barmhartigheid wil ik en niet een offer') gebruikt ter fundering van zijn omgang met zondaars en tollenaars. 

Open PDF bestand

geplaatst op zaterdag 03 juni 2017 in de categorie Preken

Het is in de Bosbeskapel traditie om op Hemelvaartsdag de dienst in de tuin te houden. Een dienst met muziek en veel stilte, waarin alle geluiden van de tuin gehoord kunnen worden.
Het Matteüsevangelie is dit jaar de rector. Ik koos ervoor om Matteüs' typering van hemelvaart op deze fraaise zomerse dag aan de orde te stellen: 'Mij is gegeven alle macht in hemel en op aarde' (Matteüs 28,16-20). 

Open PDF bestand

geplaatst op zondag 12 maart 2017 in de categorie Preken

Op de eerste zondag van de Veertigdagentijd week ik af van het rooster, en koos ik ervoor om de derde lijdensaankondiging uit het Lucasevangelie (18,31-34) te lezen. In 'Samenklank, het kerkblad van Den Haag-Zuidwest schonk ik aandacht aan de eerste lijdensaankondiging, onder dezelfde titel 'Zicht op de weg' die ik nu ook aan mijn preek meegaf. 

Open PDF bestand

geplaatst op maandag 14 november 2016 in de categorie Preken

In het kader van het jaarthema 'Toonbeeld van barmhartigheid' schonk ik op zondag 13 november 2016 aandacht aan de barmhartigheid die in het Lucasevangelie uit een beweging bestaat, die vier momenten kent: zien (a), compassie (b), toenadering (c) en ontferming (d).
Mijn preek, waarin ik mij concentreerde op de gelijkenis van de barmhartige Samaritaan (Lucas 10,25-37), gaf ik als titel mee: 'De beweging van de barmhartigheid'. 

Open PDF bestand

geplaatst op maandag 14 november 2016 in de categorie Preken

Op de startzondag is het gebruik om het jaarthema te introduceren. Het thema is dit jaar 'Toonbeeld van barmhartigheid'.
Op zondag 18 september 2016 stond het begin van het verhaal over de twee nieuwe stenen tafelen (Exodus 34,1-7) centraal. Het  is in dat verhaal dat voor het eerst in de Bijbel het adjectief 'barmhartig' valt als omschrijving van God.

De titel van mijn preek sluit aan op Jezus' woord uit de Veldrede (Lucas 6,36): 'Zoals uw Vader barmhartig is'. 

Open PDF bestand

geplaatst op dinsdag 07 juni 2016 in de categorie Preken

De zondag na mijn promotie, op de 3e zondag na Pinksteren, 5 juni 2016, mocht ik in de Bosbeskapel, in mijn eigen gemeente, over dit verhaal preken. Zo kwamen dat weekend mijn twee kanten mooi samen: wetenschap (bijbelwetenschapper) en kerk (predikant). Omdat mijn preek onderdeel is van de liturgie, vindt u in de bijlage de complete kerkdienst. 

Open PDF bestand

geplaatst op maandag 07 september 2015 in de categorie Preken

Op twee zondagen in dit seizoen besteden we in Den Haag Zuidwest aandacht aan het jaarthema 'De kracht van rituelen en symbolen'.
De afgelopen anderhalve jaar heeft in de Bosbeskapel in het kader gestaan van bezinning op de liturgie. Vandaar dat we voor deze dienst kozen voor het thema 'De liturgie als ritueel'. Daarover ging mijn preek. In het nagesprek na de dienst kon daarop gereageerd worden, hetgeen ook gebeurde. Dat gesprek leverde weer nieuwe punten om verder over na te denken. 

Open PDF bestand

geplaatst op maandag 23 februari 2015 in de categorie Preken

Aan het begin van de Veertigdagentijd dit jaar stond als oudtestamentische lezing Genesis 9,8-17 centraal, waarin Jhwh aankondigt: 'Zo'n vloed zal Ik nooit meer over de aarde brengen'. Dat bracht met zich mee dat als nieuwtestamentisch de passage over de doop, direct voorafgaande aan de verzoeking in de woestijn erbij gelezen moest worden (Marcus 1,9-13). Anders zou je kunnen denken dat, als al dat geweld onder de mensen zich opnieuw gaat voordoen, dat God dat maar zo laat. In Jezus Messias kiest Hij voor een andere weg om met het geweldsprobleem om te gaan. 

Open PDF bestand

geplaatst op dinsdag 17 februari 2015 in de categorie Preken

Op de 6e Zondag na Epifanie, 15 februari 2015, stond het verhaal centraal van de reiniging van de melaatse door Jezus (Marcus 1,40-45). In de NBG'51 vertaling begon dat verhaal in vers 40. In de NBV vormt vers 39 terecht de inleiding van dat verhaal. Ik preekte erover in de Bosbeskapel in Den Haag Zuidwest. 

Open PDF bestand

geplaatst op maandag 23 juni 2014 in de categorie Preken

In het seizoen 2011-2012 was het jaarthema van de Bethelkerk, Den Haag-Loosduinen: 'Verbonden voor het leven'. In het leerhuis kwamen de grote verhalen over het verbond aan de orde. Daarna preekte ik over het verbond. Deze themapreken heb ik nu bij elkaar gezet in een boekje onder dezelfde titel 'Verbonden voor het leven'.

Open PDF bestand

geplaatst op maandag 24 februari 2014 in de categorie Preken

‘Weest dus volmaakt, zoals jullie hemelse Vader volmaakt is' (5,48) Die slotzin uit de Matteüslezing van zondag 23 februari koos ik om over te preken. Een onmogelijke oproep, zeg je op het eerste gezicht. Je vraagt je hoe Jezus zoiets kan zeggen.
Maar staat het er ook echt, zoals in de NBV is weergegeven? En: wat bedoelt Jezus nu precies met dat woordje 'volmaakt' (teleios)?

Open PDF bestand

geplaatst op vrijdag 27 december 2013 in de categorie Preken

Een lange rij van (mannen)namen trekt in Matteüs 1 aan de lezer voorbij: namen van vaders, namen van zonen, aaneengesmeed met steeds dezelfde schakel: ‘en hij verwekte'. Je kan dus niet zeggen dat je het niet gehoord hebt. Negenendertig keer hoor je van de verwekking van de vader van zijn zoon. Je verwachting bij de veertigste keer? Met je ogen dicht zou je toch denken: ‘En Jozef verwekte Jezus'. Maar hoe compleet anders gaat het dan die veertigste keer (Mat. 1,16). 
Op Eerste Kerstdag stond dit verhaal (Matteüs 1) centraal, in het bijzonder de vijfde vrouw uit het geslachtsgregister: Maria.

Open PDF bestand

geplaatst op dinsdag 17 december 2013 in de categorie Preken

Op zondag 22 december komt de vierde keer vrouw uit het geslachtsregister van Matteüs 1 aan de orde. Dan zou je net zoals de voorgaande drie keer de naam van de vrouw zelf verwachten (Batseba), maar dan spreekt de evangelist over haar als 'die van Uria' (Mat. 1,6).

Open PDF bestand

geplaatst op vrijdag 13 december 2013 in de categorie Preken

Op zondag 15 december staat Ruth centraal als de derde vrouw die in het geslachtsregister van Matteüs (hoofdstuk 1) wordt genoemd. Het mag dan zondag 'Gaudete (=Verblijdt u)' zijn, het verhaal van Ruth begint bepaald anders, verdrietig. En daaraan mogen we op deze zondag niet voorbij, ook niet in Advent. 

Open PDF bestand

geplaatst op zondag 08 december 2013 in de categorie Preken

Op de Tweede Adventszondag (8 december 2013) stond de tweede vrouw uit het geslachtsregister van Matteüs centraal: de hoer Rachab. Haar verhaal wordt verteld in Jozua 2.
In de preek die ik hield, stond de vraag centraal waarom Matteüs haar in zijn lijst heeft opgenomen. Zij neemt temidden van de andere drie vrouwen nog weer een eigen plaats in.
Ik gaf mijn preek als titel mee: 'Berekenend geloven'.

Open PDF bestand

geplaatst op woensdag 27 november 2013 in de categorie Preken

In de komende Adventstijd staan vijf vrouwen centraal, die in Matteüs 1 een belangrijke rol spelen. Vrouwen die grenzen overgaan en daarvoor riscico nemen.
Op de eerste Adventszondag 1 december 2013 gaat het over de eerste vrouw die genoemd wordt in het 'boek van de wording van Jezus Christus' (Matteüs 1,3). Tamar heet zij. Haar verhaal wordt verteld in Genesis 38.

Open PDF bestand

geplaatst op dinsdag 05 november 2013 in de categorie Preken

Op zondag 3 november 2013 herdachten we in de Bosbeskapel, Den Haag, onze doden. Op deze gedachteniszondag lazen we het verhaal van de hemelvaart van Elia (2 Koningen 2,1-18). Mijn preek droeg de titel 'Door God thuisgehaald'. 

Open PDF bestand

geplaatst op woensdag 24 juli 2013 in de categorie Preken

Op zondag 14 juli werd ik door ds. Jan Eikelboom 'bevestigd' aan de Bosbeskapel. Als teken van mijn overplaatsing van de Bethelkerk naar de Bosbeskapel hebben we een boompje geplant in de tuin achter de kerk.
In de preek stond de vraag van de wetgeleerde (Lucas 10,25-37) centraal: 'Wat moet ik doen om het eeuwige leven te beërven', een vraag, waardoor ik in mijn geloof en predikantschap gedreven word.

Open PDF bestand

geplaatst op maandag 17 juni 2013 in de categorie Preken

Op zondag 16 juni sloten wij de Bethelkerk. In deze dienst heb ik gepreekt over het verhaal van Jacob in Bethel dat aan de naamgeving van de kerk ten grondslag ligt (Genesis 28,10-22) als ook over het andere - minder bekende - Jacob in Bethel-verhaal (Genesis 35,1-15). Met bijzonder aandacht voor een zin die in beide verhalen voorkomt: Jacob die zowel in Genesis 28 als in 35 de plaats, waar God aan hem verschijnt, Bethel noemt. 

Open PDF bestand

geplaatst op vrijdag 07 juni 2013 in de categorie Preken

De Gemeentezondag op 2 juni 2013 stond in het teken van de sluiting van de Bethelkerk. Het thema was 'Loslaten om elders verder te gaan'.
's Morgens was er een kerkdienst, waarin ik zelf voorging. 's Middags hield ik een verhaal over de laatste vijf jaar, interviewde ik mw. Corrie Dekker, het enige gemeentelid dat alle 75 jaar heeft meegemaakt; daarna heb ik alle vrijwilligers bedankt. Zij kregen een fraaie foto van (de aquarel van Leo de Klerk) van de Bethelkerk. De preek vindt u hieronder.  

Open PDF bestand

geplaatst op donderdag 16 mei 2013 in de categorie Preken

Vorig jaar met Pasen, op zondag 8 april 2012, preekte ik over Ezechiël 37,1-14, het intrigerende visioen van de dorre doodsbeenderen, waarover erg veel is geschreven, een verhaal  dat ook vaak is verbeeld, o.a in Dura Europos. Voor wetenschappelijke literatuur over dit visioen, zie de rubriek 'literatuurlijst'. 

Open PDF bestand

geplaatst op donderdag 16 mei 2013 in de categorie Preken

In de Bethelkerk volgen we zoveel mogelijk het Oecumenisch Leesrooster. In de Paastijd stond 1 Korinte 15 centraal. Op de Paasmorgen, 31 maart 2013, heb ik gepreekt over 1 Korinte 15, 1-11, de passage over de verkondiging van de opstanding van Christus.  

Open PDF bestand