geplaatst op maandag 20 december 2021 in de categorie Preken

Het hoort tot een van de meest favoriete kerstliederen: 'Stille nacht, heilige nacht'. maar lees je het Kerstevangelie van Lucas (2:1-20), dan lijkt dat niet erg te kloppen. Het zijn niet alleen de engelen die in lofzang uitbarsten, maar ook de herders, zij doen dat als ze terugkeren. Alle reden om daar op Kerstavond bij stil te staan, als het buitengewoon stil is op straat!

Open PDF bestand

geplaatst op maandag 29 november 2021 in de categorie Preken

Ik stond net op de preekstoel, toen ik de deur van de Bethelkerk hoorde opengaan, en iemand binnenkwam om eeen brief te bezorgen. Het was de postbode die zei dat de brief van Maria was. Of ik hem aan de gemeente wilde voorlezen, vroeg zij.

Open PDF bestand

geplaatst op zaterdag 27 november 2021 in de categorie Preken

Op de eerste Adventszondag wisselen we in de kerk van evangelie. Het C-jaar is begonnen. Dat betekent dat er uit het Lucasevangelie gelezen wordt.

Op zondag 28 november staat het verhaal centraal van de aankondiging van Johannes' geboorte (Lucas 1,5-15) centraal. Een ontroerend verhaal: om op zo hoge leeftijd nog zo'n aankondiging te krijgen! Dat je daar nog wel een vraag bij hebt, is toch ook weer niet zo vreemd?

Open PDF bestand

geplaatst op zaterdag 01 mei 2021 in de categorie Preken

In deze corona-tijd is het bijna niet mogelijk om samen te komen. Daarom bieden wij, de Dirk Monshouwerstichting in samenwerking met de Stichting 'De Nieuwe Bijbelschool', een alternatief aan om in een Zoom-sessie de teksten van het Oecumenisch Leesrooster te bespreken. Voor meer informatie, zie 'lees verder'.

Lees verder

geplaatst op maandag 29 maart 2021 in de categorie Preken

Het verhaal van de voetwassing (Johannes 13,1-20) houd ik voor een van de mooiste uit het Johannesevangelie. Het verhaal staat steevast op het rooster voor de Witte Donderdag. U vindt hier (zie bijlage) mijn laatste preek over Johannes 13. 

Open PDF bestand

geplaatst op zondag 14 maart 2021 in de categorie Preken

Johannes 6,1-15 staat bekend als het verhaal van de wonderbare spijziging, kan echter ook heel goed aangeduid worden met 'Jezus als royale gastheer'. Het verhaal hoort klassiek thuis op zondag 'Laetare (=Verheugt u)'. Ik heb er diverse keren over gepreekt. Mijn laatste, onder de titel 'Oei, dat is te weinig', vindt u hier. 

Open PDF bestand

geplaatst op dinsdag 23 februari 2021 in de categorie Preken

Ik ben mijn predikantschap op 3 maart 1985 met het verhaal van de verheerlijking op de berg begonnen (Marcus 9,2-13).
De plaats van dit verhaal op Zondag 'Reminiscere' heb ik nooit goed begrepen. Ik had het veel logischer gevonden, wanneer Marcus 9,2-13 - anticipatie op de opstanding - op zondag 'Laetare' geplaatst was.
Het behoort nog steeds tot mijn favoriete bijbelverhalen, waar ik veelvuldig over gepreekt heb.

Open PDF bestand

geplaatst op donderdag 28 januari 2021 in de categorie Preken

Direct na het verhaal van 'de roeping van de eerste leerlingen' volgen in het Marcusevangelie een serie genezingsverhalen. Met het verhaal van een uitdrijving van een onreine geest begint het, begint Jezus' eerste openbare optreden (Marcus 1,21-28). Een verhaal over menswording! Vele malen heb ik over dit verhaal gepreekt. Mijn laatste vindt u in de bijlage.

Open PDF bestand

geplaatst op dinsdag 15 december 2020 in de categorie Preken

In de Bethelkerk, Den Haag-Loosduinen, preekte ik met Kerst, 25 december 2011, over Lucas 2,1-20. Ik gaf mijn preek als titel mee 'Met de keizersnee ter wereld gekomen'. Als u mijn preek leest, begrijpt u wel waarom. 

Open PDF bestand

geplaatst op woensdag 26 februari 2020 in de categorie Preken

In de schriftlezing die a.s. zondag 1 maart 2020 in de kerk aan de orde is - ten minste, als de alternatieve lezing van het oecumenisch leesrooster wordt gevolgd: Exodus 3,1-18 - doet God een theologische uiterst belangrijke uitspraak, als hem naar zijn naam gevraagd wordt. In mijn preek doe ik het voorstel om Gods antwoord op de vraag 'Wat is dan zijn naam?' als volgt te lezen: 'Ik zal zijn die ik was'. M.i. is het zijn trouw die God hier wil laten zien!

Open PDF bestand

geplaatst op woensdag 12 februari 2020 in de categorie Preken

As. zondag, 16 februari 2020, staat Exodus 2,1-10 op het oecumenisch leesrooster als alternatieve lezing. Ik preekte verschillende malen over dit verhaal. De laatste keer vindt u in het bijgaande pdf.bestand.

Open PDF bestand

geplaatst op vrijdag 20 december 2019 in de categorie Preken

Twee jaar geleden (2017) preekte ik in de Bosbeskapel in Den Haag met Kerst over die prachtige zin uit Lied 476 'Gij komt van alzo hoge, van alzo veer' om zo goed in het vizier te krijgen waar het met Kerst werkelijk om draait. 

Open PDF bestand

geplaatst op vrijdag 18 oktober 2019 in de categorie Preken

Op de 22ste Zondag na Pinksteren, 20 oktober 2013 preekte ik in de Abdijkerk in Den Haag-Loosduinen over 'de gelijkenis van de onrechtvaardige rechter' zoals de parabel klassiek wordt genoemd, zelf spreek ik liever van 'de gelijkenis van de koppige dan wel vasthoudende weduwe'. In mijn boek 'Het Lucasevangelie onder de loep' schreef ik een groot hoofdstuk over dit verhaal (p. 214-234), waarbiij ik inzoemde op het lastige vers 7. Mijn preek vindt u in de bijlage.

Open PDF bestand

geplaatst op zondag 01 september 2019 in de categorie Preken

Op de 12e Zondag na Pinksteren, 1 september 2019, hield ik in de Bosbeskapel waar ik de laatste zes jaar stond, mijn afscheidspreek. Mijn overdenking kende drie punten die mij in mijn ambtsperiode zeer ter harte gingen: (1) Mijn liefde voor de Schrift, (2) God als stem vanuit de Schrift en (3) 'Wat raakt je nu precies in dat boek, de Bijbel?'

Open PDF bestand

geplaatst op zondag 21 april 2019 in de categorie Preken

Op Pasen: in de Paaswake (20 april 2019) en op de Paasmorgen (21 april 2019), stond in de eredienst het verhaal van de Emmaüsgangers centraal. Ik mediteerde erover in de Paaswake aan de hand van vier afbeeldingen van Rembrandt (zie mijn beeldmeditatie), op de Paasmorgen preekte ik over Lucas 24,13-35, in het bijzonder over de woorden 'En zoals hij zich aan hen kenbaar maakte door het breken van het brood' (24,35): mijn laatste preek als predikant!

Open PDF bestand

geplaatst op zondag 17 februari 2019 in de categorie Preken

Op Zondag Septuagesima, 17 februari 2019, preekte ik in mijn eigen kerk, de Bosbeskapel in Den Haag, over Lucas 6,27-38, dat eigenlijk volgende week aan de orde is. Als titel gaf ik mijn preek mee: 'Les in genade'.

Open PDF bestand

geplaatst op zaterdag 06 oktober 2018 in de categorie Preken

Met het manifest van een groep liberale theologen is er opnieuw discussie ontstaan over 'de opopgeefbare verbondenheid van de kerk met Israël'.  Alle reden om op Israëlzondag, 7 oktober 2018, preciezer te formuleren waar het dan om gaat. 

Open PDF bestand

geplaatst op dinsdag 08 mei 2018 in de categorie Preken

Tussen Pasen en Pinksteren volgen we in de Bosbeskapel de alternatieve lezingen: uit het boek Genesis. In het oecumenisch leesrooster heeft men Genesis 5 overgeslagen. De reden dat geslachtsregisters de mensen wel niet zullen boeien? Ik ervaar Genesis 5 als een indrukwekkend en zeer toepasselijk verhaal juist op de zondag vlak na 4 en 5 mei. Vandaar mijn keuze om op Zondag Rogate dat hoofdstuk aan de orde te stellen.

Open PDF bestand

geplaatst op maandag 02 april 2018 in de categorie Preken

In de vigilie op Goede Vrijdag overdacht ik Jezus' woorden aan het kruis, uit Psalm 22: 'Mijn God, mijn God, waarom hebt U mij verlaten?' (Marcus 15,34).

Open PDF bestand

geplaatst op dinsdag 12 december 2017 in de categorie Preken

De volgorde van de lezingen op de Zondagen van de Voleinding volgens het Luthers Leesrooster is vreemd te noemen, want dan zou op de 2e Voleindingszondag Matteüs 25,31-46 gelezen moeten worden en op de 3e Zondag een verhaal dat er in het Matteüsevangelie aan voorafgaat: Matteüs 25,1-13, de gelijkenis over de wijze en dwaze maagden. Ik koos ervoor om Matteüs 25,31-46 op de laatste zondag van de Voleinding te lezen. 

Open PDF bestand

geplaatst op maandag 02 oktober 2017 in de categorie Preken

In het kader van het jaarthema 'Toonbeeld van barmhartigheid' hield ik op de Vierde Zondag na Epifanie, 29 januari 2017, een preek over de zaligsprekingen, in het bijzonder over de vijfde zaligspreking: 'Zalig zijn de barmhartigen, want hun zal barmhartigheid geschieden' (Matteüs 5,7). 

Open PDF bestand

geplaatst op maandag 11 september 2017 in de categorie Preken

De gelijkenis van de onbarmhartige dienstknecht (Matteüs 18,21-35) staat centraal in september, de maand waarin het kerkelijk seizoen weer begint. Het zijn zondagen om na te denken over het gemeente-zijn. Dan past een passage uit de gemeeenterede van Jezus daar heel goed bij. In die gemeenterede gaat het over de vraag 'hoe ga je met elkaar om? En die vraag dringt zich altijd het sterkst op, als het erop aankomt, als de onderlinge verhoudingen onder spanning staan, als mensen met elkaar in conflict zijn. Petrus legt Jezus een kwestie voor, waarop Jezus met een gelijkenis antwoordt.

Open PDF bestand

geplaatst op dinsdag 29 augustus 2017 in de categorie Preken

Als er een gebed is dat veel gebeden wordt, dan is dat het Onze Vader wel. Ik neem aan dat het altijd met 'kawwana' gebeden wordt. Voor de term 'kawwana' verwijs ik naar het prachtige boek van Abraham Heschel, In het licht van zijn aangezicht. De betekenis van het gebed in de joodse gedachtenwereld, Utrecht [1989] (pag. 66vv.).
Ik hield in de Bethelkerk in 2009-2010 een serie preken over het Onze Vader. Ze stonden ooit los op de website van de Bethelkerk, ik heb ze nu in één bestand bij elkaar gezet.

Open PDF bestand

geplaatst op dinsdag 29 augustus 2017 in de categorie Preken

Wanneer je met mensen in gesprek raakt over de apostolische geloofsbelijdenis, proef je al snel de nodige aarzelingen. Ze willen nog wel eens als beladen woorden ervaren worden. Daar kan een kerk het niet bij laten. Die zal moeten proberen om mensen weer contact te laten maken met deze grootse woorden uit de traditie.
Ik behandelde diverse thema's uit het apostolicum in een serie preken. Ze stonden ooit op de website van de Bethelkerk, Den Haag-Loosduinen, maar die - kerk en website - verdwenen. Ik heb deze preken nu in één bestand bij elkaar gezet.

Open PDF bestand

geplaatst op maandag 31 juli 2017 in de categorie Preken

Waarover het op zondag 9 juli moest gaan, was niet moeilijk, als het Luthers leesrooster Lucas 6,36-42 aangeeft en het jaarthema is' Toonbeeld van barmhartigheid'. Ik koos als tekst voor de eerste zin van de nieuwtestamentische lezing (6,36), die vertaald wordt met 'Weest barmhartig, zoals uw Vader barmhartig is, waar ik de zin liever zo weergeef: 'Wordt barmhartigen zoals Uw Vader barmhartig is.'

Open PDF bestand

geplaatst op maandag 31 juli 2017 in de categorie Preken

Op zondag 'Cantate' (14 mei 2017) koos ik voor het verhaal van de roeping van Matteüs (Matteüs 9,9-13). De evangelist Matteüs wijkt af van de versie van Marcus (2,13-17) en Lucas (5,27-32) omdat hij een citaat uit Hosea (6,6 'Barmhartigheid wil ik en niet een offer') gebruikt ter fundering van zijn omgang met zondaars en tollenaars. 

Open PDF bestand

geplaatst op zaterdag 03 juni 2017 in de categorie Preken

Het is in de Bosbeskapel traditie om op Hemelvaartsdag de dienst in de tuin te houden. Een dienst met muziek en veel stilte, waarin alle geluiden van de tuin gehoord kunnen worden.
Het Matteüsevangelie is dit jaar de rector. Ik koos ervoor om Matteüs' typering van hemelvaart op deze fraaise zomerse dag aan de orde te stellen: 'Mij is gegeven alle macht in hemel en op aarde' (Matteüs 28,16-20). 

Open PDF bestand

geplaatst op zondag 12 maart 2017 in de categorie Preken

Op de eerste zondag van de Veertigdagentijd week ik af van het rooster, en koos ik ervoor om de derde lijdensaankondiging uit het Lucasevangelie (18,31-34) te lezen. In 'Samenklank, het kerkblad van Den Haag-Zuidwest schonk ik aandacht aan de eerste lijdensaankondiging, onder dezelfde titel 'Zicht op de weg' die ik nu ook aan mijn preek meegaf. 

Open PDF bestand

geplaatst op maandag 14 november 2016 in de categorie Preken

In het kader van het jaarthema 'Toonbeeld van barmhartigheid' schonk ik op zondag 13 november 2016 aandacht aan de barmhartigheid die in het Lucasevangelie uit een beweging bestaat, die vier momenten kent: zien (a), compassie (b), toenadering (c) en ontferming (d).
Mijn preek, waarin ik mij concentreerde op de gelijkenis van de barmhartige Samaritaan (Lucas 10,25-37), gaf ik als titel mee: 'De beweging van de barmhartigheid'. 

Open PDF bestand

geplaatst op maandag 14 november 2016 in de categorie Preken

Op de startzondag is het gebruik om het jaarthema te introduceren. Het thema is dit jaar 'Toonbeeld van barmhartigheid'.
Op zondag 18 september 2016 stond het begin van het verhaal over de twee nieuwe stenen tafelen (Exodus 34,1-7) centraal. Het  is in dat verhaal dat voor het eerst in de Bijbel het adjectief 'barmhartig' valt als omschrijving van God.

De titel van mijn preek sluit aan op Jezus' woord uit de Veldrede (Lucas 6,36): 'Zoals uw Vader barmhartig is'. 

Open PDF bestand

geplaatst op dinsdag 07 juni 2016 in de categorie Preken

De zondag na mijn promotie, op de 3e zondag na Pinksteren, 5 juni 2016, mocht ik in de Bosbeskapel, in mijn eigen gemeente, over dit verhaal preken. Zo kwamen dat weekend mijn twee kanten mooi samen: wetenschap (bijbelwetenschapper) en kerk (predikant). Omdat mijn preek onderdeel is van de liturgie, vindt u in de bijlage de complete kerkdienst. 

Open PDF bestand

geplaatst op maandag 07 september 2015 in de categorie Preken

Op twee zondagen in dit seizoen besteden we in Den Haag Zuidwest aandacht aan het jaarthema 'De kracht van rituelen en symbolen'.
De afgelopen anderhalve jaar heeft in de Bosbeskapel in het kader gestaan van bezinning op de liturgie. Vandaar dat we voor deze dienst kozen voor het thema 'De liturgie als ritueel'. Daarover ging mijn preek. In het nagesprek na de dienst kon daarop gereageerd worden, hetgeen ook gebeurde. Dat gesprek leverde weer nieuwe punten om verder over na te denken. 

Open PDF bestand

geplaatst op maandag 23 februari 2015 in de categorie Preken

Aan het begin van de Veertigdagentijd dit jaar stond als oudtestamentische lezing Genesis 9,8-17 centraal, waarin Jhwh aankondigt: 'Zo'n vloed zal Ik nooit meer over de aarde brengen'. Dat bracht met zich mee dat als nieuwtestamentisch de passage over de doop, direct voorafgaande aan de verzoeking in de woestijn erbij gelezen moest worden (Marcus 1,9-13). Anders zou je kunnen denken dat, als al dat geweld onder de mensen zich opnieuw gaat voordoen, dat God dat maar zo laat. In Jezus Messias kiest Hij voor een andere weg om met het geweldsprobleem om te gaan. 

Open PDF bestand

geplaatst op dinsdag 17 februari 2015 in de categorie Preken

Op de 6e Zondag na Epifanie, 15 februari 2015, stond het verhaal centraal van de reiniging van de melaatse door Jezus (Marcus 1,40-45). In de NBG'51 vertaling begon dat verhaal in vers 40. In de NBV vormt vers 39 terecht de inleiding van dat verhaal. Ik preekte erover in de Bosbeskapel in Den Haag Zuidwest. 

Open PDF bestand

geplaatst op maandag 23 juni 2014 in de categorie Preken

In het seizoen 2011-2012 was het jaarthema van de Bethelkerk, Den Haag-Loosduinen: 'Verbonden voor het leven'. In het leerhuis kwamen de grote verhalen over het verbond aan de orde. Daarna preekte ik over het verbond. Deze themapreken heb ik nu bij elkaar gezet in een boekje onder dezelfde titel 'Verbonden voor het leven'.

Open PDF bestand

geplaatst op maandag 24 februari 2014 in de categorie Preken

‘Weest dus volmaakt, zoals jullie hemelse Vader volmaakt is' (5,48) Die slotzin uit de Matteüslezing van zondag 23 februari koos ik om over te preken. Een onmogelijke oproep, zeg je op het eerste gezicht. Je vraagt je hoe Jezus zoiets kan zeggen.
Maar staat het er ook echt, zoals in de NBV is weergegeven? En: wat bedoelt Jezus nu precies met dat woordje 'volmaakt' (teleios)?

Open PDF bestand

geplaatst op vrijdag 27 december 2013 in de categorie Preken

Een lange rij van (mannen)namen trekt in Matteüs 1 aan de lezer voorbij: namen van vaders, namen van zonen, aaneengesmeed met steeds dezelfde schakel: ‘en hij verwekte'. Je kan dus niet zeggen dat je het niet gehoord hebt. Negenendertig keer hoor je van de verwekking van de vader van zijn zoon. Je verwachting bij de veertigste keer? Met je ogen dicht zou je toch denken: ‘En Jozef verwekte Jezus'. Maar hoe compleet anders gaat het dan die veertigste keer (Mat. 1,16). 
Op Eerste Kerstdag stond dit verhaal (Matteüs 1) centraal, in het bijzonder de vijfde vrouw uit het geslachtsgregister: Maria.

Open PDF bestand

geplaatst op dinsdag 17 december 2013 in de categorie Preken

Op zondag 22 december komt de vierde keer vrouw uit het geslachtsregister van Matteüs 1 aan de orde. Dan zou je net zoals de voorgaande drie keer de naam van de vrouw zelf verwachten (Batseba), maar dan spreekt de evangelist over haar als 'die van Uria' (Mat. 1,6).

Open PDF bestand

geplaatst op vrijdag 13 december 2013 in de categorie Preken

Op zondag 15 december staat Ruth centraal als de derde vrouw die in het geslachtsregister van Matteüs (hoofdstuk 1) wordt genoemd. Het mag dan zondag 'Gaudete (=Verblijdt u)' zijn, het verhaal van Ruth begint bepaald anders, verdrietig. En daaraan mogen we op deze zondag niet voorbij, ook niet in Advent. 

Open PDF bestand

geplaatst op zondag 08 december 2013 in de categorie Preken

Op de Tweede Adventszondag (8 december 2013) stond de tweede vrouw uit het geslachtsregister van Matteüs centraal: de hoer Rachab. Haar verhaal wordt verteld in Jozua 2.
In de preek die ik hield, stond de vraag centraal waarom Matteüs haar in zijn lijst heeft opgenomen. Zij neemt temidden van de andere drie vrouwen nog weer een eigen plaats in.
Ik gaf mijn preek als titel mee: 'Berekenend geloven'.

Open PDF bestand

geplaatst op woensdag 27 november 2013 in de categorie Preken

In de komende Adventstijd staan vijf vrouwen centraal, die in Matteüs 1 een belangrijke rol spelen. Vrouwen die grenzen overgaan en daarvoor riscico nemen.
Op de eerste Adventszondag 1 december 2013 gaat het over de eerste vrouw die genoemd wordt in het 'boek van de wording van Jezus Christus' (Matteüs 1,3). Tamar heet zij. Haar verhaal wordt verteld in Genesis 38.

Open PDF bestand

geplaatst op dinsdag 05 november 2013 in de categorie Preken

Op zondag 3 november 2013 herdachten we in de Bosbeskapel, Den Haag, onze doden. Op deze gedachteniszondag lazen we het verhaal van de hemelvaart van Elia (2 Koningen 2,1-18). Mijn preek droeg de titel 'Door God thuisgehaald'. 

Open PDF bestand

geplaatst op woensdag 24 juli 2013 in de categorie Preken

Op zondag 14 juli werd ik door ds. Jan Eikelboom 'bevestigd' aan de Bosbeskapel. Als teken van mijn overplaatsing van de Bethelkerk naar de Bosbeskapel hebben we een boompje geplant in de tuin achter de kerk.
In de preek stond de vraag van de wetgeleerde (Lucas 10,25-37) centraal: 'Wat moet ik doen om het eeuwige leven te beërven', een vraag, waardoor ik in mijn geloof en predikantschap gedreven word.

Open PDF bestand

geplaatst op maandag 17 juni 2013 in de categorie Preken

Op zondag 16 juni sloten wij de Bethelkerk. In deze dienst heb ik gepreekt over het verhaal van Jacob in Bethel dat aan de naamgeving van de kerk ten grondslag ligt (Genesis 28,10-22) als ook over het andere - minder bekende - Jacob in Bethel-verhaal (Genesis 35,1-15). Met bijzonder aandacht voor een zin die in beide verhalen voorkomt: Jacob die zowel in Genesis 28 als in 35 de plaats, waar God aan hem verschijnt, Bethel noemt. 

Open PDF bestand

geplaatst op vrijdag 07 juni 2013 in de categorie Preken

De Gemeentezondag op 2 juni 2013 stond in het teken van de sluiting van de Bethelkerk. Het thema was 'Loslaten om elders verder te gaan'.
's Morgens was er een kerkdienst, waarin ik zelf voorging. 's Middags hield ik een verhaal over de laatste vijf jaar, interviewde ik mw. Corrie Dekker, het enige gemeentelid dat alle 75 jaar heeft meegemaakt; daarna heb ik alle vrijwilligers bedankt. Zij kregen een fraaie foto van (de aquarel van Leo de Klerk) van de Bethelkerk. De preek vindt u hieronder.  

Open PDF bestand

geplaatst op donderdag 16 mei 2013 in de categorie Preken

Vorig jaar met Pasen, op zondag 8 april 2012, preekte ik over Ezechiël 37,1-14, het intrigerende visioen van de dorre doodsbeenderen, waarover erg veel is geschreven, een verhaal  dat ook vaak is verbeeld, o.a in Dura Europos. Voor wetenschappelijke literatuur over dit visioen, zie de rubriek 'literatuurlijst'. 

Open PDF bestand

geplaatst op donderdag 16 mei 2013 in de categorie Preken

In de Bethelkerk volgen we zoveel mogelijk het Oecumenisch Leesrooster. In de Paastijd stond 1 Korinte 15 centraal. Op de Paasmorgen, 31 maart 2013, heb ik gepreekt over 1 Korinte 15, 1-11, de passage over de verkondiging van de opstanding van Christus.  

Open PDF bestand