Nico Riemersma

kerkelijk theoloog in Den Haag

mei 2013

open books

De zondaar gerechtvaardigd. Context, structuur en eenheid van Lucas 18,9-14

geplaatst op maandag 20 mei 2013 in de categorie Lucas-Handelingen (artikelen)

Wanneer je naar de gelijkenis van de farizeeër en tollenaar kijkt (18,10-14) en deze aanlegt tegen de aanleiding voor Jezus om deze parabel te vertellen (18:9), dan valt op dat het in de aanleiding om een groep gaat, terwijl de gelijkenis om twee figuren draait. Dat brengt mij tot de kernvraag van dit artikel: Wat wil deze parabel duidelijk maken aan hen 'die van zichzelf overtuigd zijn dat zij rechtvaardig zijn en die de rest minachten'?
Dit artikel verscheen in Interpretatie 19,2 (2011), 21-24.

Open PDF bestand

open books

Geduld dat ruimte biedt. Over makrothumeô in Lucas 18,7

geplaatst op maandag 20 mei 2013 in de categorie Lucas-Handelingen (artikelen)

In de gelijkenis van de onrechtvaardige rechter en de vasthoudende weduwe (Lucas 18,1-8) stelt het tweede deel van vers 7 de uitleggers voor de nodige problemen. Er is allereerst het probleem van de betekenis van het werkwoord makrothumeô, maar er is ook de vraag naar de relatie met het eerste deel van de zin.
Dit artikel verscheen in Interpretatie 18,6 (2010), 26-28.

Open PDF bestand

open books

'tot zij het koninkrijk van God gezien hebben.' Over Lucas 9,27 en de context

geplaatst op maandag 20 mei 2013 in de categorie Lucas-Handelingen (artikelen)

Met een lastig vers (Lucas 9,27) eindigt het verhaal dat we kennen als het verhaal van 'de belijdenis van Petrus/de eerste lijdensaankondiging' (9,18-27). De cruciale vraag is waarnaar verwijst 'het zien van het
koninkrijk van God'? 
Dit artkel verscheen in Interpretatie 16,5 (2008), 29-31.

Open PDF bestand

Vertaling van Lucas 7,11-50

geplaatst op zaterdag 18 mei 2013 in de categorie Vertalingen

Met regelmaat zal ik ook vertalingen op de website zetten. Hieronder een vertaling van 7,11-50, dat ik als een eenheid beschouw. Dit hoofdstuk staat in juni 2013 op het leesrooster.

Open PDF bestand

open books

Studiedag 'Kerk onderweg naar morgen'

geplaatst op vrijdag 17 mei 2013 in de categorie Studiedagen

Op zaterdag 9 maart 2013 was er een studiedag in de Ontmoetingskerk, georganiseerd door het predikantenteam van Den Haag Zuidwest, met als thema 'Kerk onderweg naar morgen', waarop we enkele lijnen hebben willen uitzetten voor toekomstig beleid van de nieuwe wijkgemeente Zuidwest. Ds. Nicolle Pronk hield een referaat over de leefwereld van de jongeren, ds. Dolf Tielkemeijer over oud worden, oud zijn en  spiritualiteit en ik over de opdracht tot missionair gemeente zijn. 

Open PDF bestand

Het Woord dat mensen reizen doet

geplaatst op donderdag 16 mei 2013 in de categorie Lucas-Handelingen (artikelen)

Het tijdschrift Schrift bracht eind december 2012 een themanummer uit over Lucas. Daarin schreef ik een artikel over het reismotief in Lucas-Acta onder de titel 'Het woord dat mensen reizen doet' (Schrift 44,6 (2012), 208-213). 

Open PDF bestand

open books

Dodenopwekking als teruggave (Lucas 7,11-17)

geplaatst op donderdag 16 mei 2013 in de categorie Lucas-Handelingen (artikelen)

Als voorproefje van mijn proefschrift is mijn artikel 'Dodenopwekking als teruggave (Lucas 7,11-17)' te beschouwen. Dit artikel verscheen in Schrift 44,1 (2012), 21-25. 

Open PDF bestand

open books

Het visioen van de dorre doodsbeenderen (paaspreek over Ezechiël 37,1-14)

geplaatst op donderdag 16 mei 2013 in de categorie Preken

Vorig jaar met Pasen, op zondag 8 april 2012, preekte ik over Ezechiël 37,1-14, het intrigerende visioen van de dorre doodsbeenderen, waarover erg veel is geschreven, een verhaal  dat ook vaak is verbeeld, o.a in Dura Europos. Voor wetenschappelijke literatuur over dit visioen, zie de rubriek 'literatuurlijst'. 

Open PDF bestand

De verhouding van het christelijk geloof tot andere godsdiensten

geplaatst op donderdag 16 mei 2013 in de categorie Lezingen

Op de seniorendag op woensdag 14 maart 2012 hield ik in de Bethelkerk in Den Haag, een lezing over 'De verhouding van het christelijk geloof tot andere godsdiensten'. 

Open PDF bestand

JHWH sluit een nieuw verbond (Jeremia 31,31-34)

geplaatst op donderdag 16 mei 2013 in de categorie Oude Testament (artikelen)

Gaat het in Jeremia om een compleet nieuw verbond of om vernieuwing van het verbond? Dit artikel, dat in Nederlands Theologisch Tijdschrift 65,2 (2011), 137-148, verscheen, beargumenteert dat de interpretatie van een compleet nieuw verbond de voorkeur verdient. Het nieuwe verbond wordt gesloten na de dagen, waarin God zijn tora in het binnenste van de Israëlieten heeft gelegd (31:31). Omdat een verbond twee partners veronderstelt, in dit geval JHWH en zijn volk, bestaat het nieuwe ook uit twee elementen: 1) De Israëlieten zullen niet langer elkaar leren: 'Kent de Heer', 2) JHWH zal niet langer de zonden van Israël gedenken. 

Open PDF bestand

Tussen horen en zien. Opvattingen over Jezus in Lucas 9,7-9

geplaatst op donderdag 16 mei 2013 in de categorie Lucas-Handelingen (artikelen)

De vraag van Herodes in Lucas 9,7-9 staat centraal in het artikel 'Tussen horen en zien. Opvattingen over Jezus in Lucas 9,7-9'. Dit artikel verscheen in Collationes 42,1 (2012), 84-101). 

Open PDF bestand

open books

Een aanraking ten leven. De duiding van het kernwoord van Lucas 8,42-48'

geplaatst op donderdag 16 mei 2013 in de categorie Lucas-Handelingen (artikelen)

Ik schreef een artikel over het werkwoord 'aanraken in Lucas 8,42-48 onder de titel 'Een aanraking ten leven. De duiding van het kernwoord van Lucas 8,42-48. Dit artikel verscheen in Collationes 41,3 (2011), 327-345. 

Open PDF bestand

De uitzending van de twaalf. Context, eenheid en structuur van Lucas 9,1-10

geplaatst op donderdag 16 mei 2013 in de categorie Lucas-Handelingen (artikelen)

In Collationes 41/1 (2011), 103-116 verscheen van mijn hand een artikel over 'De uitzending van de twaalf. Context, eenheid en structuur van Lucas 9,1-10a. Veel exegeten gaan ervan uit dat dit verhaal het begin van een niuewe eenheid vormt. Naar mijn idee moet dit verhaal veel dichter tegen Lucas 8,40-56 gelezen worden. 

Open PDF bestand

open books

Gestild en stil. Samenhang en context van Lucas 9,10-17

geplaatst op donderdag 16 mei 2013 in de categorie Lucas-Handelingen (artikelen)

In het artikel 'Gestild en stil. Context en samenhang van Lucas 9,10-17', dat in Collationes 40,1 (2010), 21-38 verscheen, wil ik laten zien dat de lezer voor een goed begrip van het verhaal van de wonderbare spijziging niet zonder de context kan. 

Open PDF bestand

open books

Monnik of missionaris

geplaatst op donderdag 16 mei 2013 in de categorie Kerkbladartikelen

Vlak voor Kerstmis 2012 kreeg ik de vraag voorgelegd of ik aan het Andries Radio Symposium wilde deelnemen. Ik zou door Andries Knevel geïnterviewd worden samen met een christelijk-gereformeerde evangelist: ik over de sluiting van de Bethelkerk, hij over de groei van zijn gemeente in Amsterdam-Noord. Alzo geschiedde op dinsdag 22 januari in het oude E.O. gebouw, middenin Hilversum. In Visie, het radio-en televisie magazine van de Evangelische Omroep, verscheen kort voorafgaande aan het symposium onderstaande bijdrage; het is de weergave van een telefonisch interview.

Open PDF bestand

open books

Eigen website

geplaatst op donderdag 16 mei 2013 in de categorie Nieuws

Met ingang van woensdag 15 mei 2013 heb ik een eigen website. Een goede gelegenheid om te laten zien wie ik ben en wat ik doe in de kerk en daarbuiten. Uit het aanbod mag duidelijk zijn dat ik met plezier op twee velden actief ben: in de kerk en in de wetenschap.

Lees verder

Publicaties over Lucas-Handelingen van de leden van de Lucaswerkplaats

geplaatst op donderdag 16 mei 2013 in de categorie Lucaswerkplaats

In juni 2010 heb ik de Lucaswerkplaats opgericht, een studiegroep van Nederlandse en Vlaamse onderzoekers uit kerk en academie, die zich met Lucas-Handelingen bezighouden. In de bijlage vindt u een lijst met alle publicaties van de leden van de Lucaswerkplaats op het gebied van Lucas-Handelingen. 

Open PDF bestand

'Spreek met een woord en mijn knecht moet genezen'. Kanttekeningen bij Lucas 7:1-10

geplaatst op donderdag 16 mei 2013 in de categorie Lucas-Handelingen (artikelen)

In Kerk en Theologie 59,3 (2008), 197-213 verscheen van mijn hand een artikel over Lucas 7,1-10 onder de titel 'Spreek met een woord en mijn knecht moet genezen.' Kanttekeningen bij Lucas 7:1-10'. Dit verhaal gaat vooraf aan de opwekking van de jongen van Naïn (Lucas 7,11-17) dat in mijn dissertatie centraal staat.

Open PDF bestand

'Indien iemand achter mij komen'. Over roeping in het Lucasevangelie

geplaatst op donderdag 16 mei 2013 in de categorie Lucas-Handelingen (artikelen)

Hoe wordt er in het Lucasevangelie over roeping gesproken, dat is de vraag die in het artikel centraal staat, dat de titel draagt 'Indien iemand achter mij wil komen' (Lucas 9,18-27).
Dit artikel verscheen in Interpretatie 16,4 (2008), 27-29.

Open PDF bestand

open books

'Zie de mens.' Over het expliciteren van Johannes 19:5

geplaatst op donderdag 16 mei 2013 in de categorie Nieuwe Testament artikelen

Ik schreef voor Interpretatie (14,6 (2006), 25-27) een artikel, waarin ik aandacht vraag voor de kwestie van het expliciteren zoals dat veelvuldig in de Nieuwe Bijbelvertaling gebeurt. Wat is expliciteren? E.W. Tuinstra omschrijft het als 'expliciet maken van datgene wat impliciet in de grondtaal gegeven wordt. In 'Het verhaal van een vertaling' geeft K. Spronk als (een nog wat nauwkeuriger) definitie: het in de vertaling weergeven van informatie die alleen impliciet aanwezig is in de brontekst. Het concentratiepunt van het artikel ligt bij Johannes 19,5. De vraag: wie is de spreker van de uitspraak 'Zie de mens'? Pilatus of Jezus?

Open PDF bestand

Literatuurlijst - Jeremia 31,31-34

geplaatst op donderdag 16 mei 2013 in de categorie Literatuurlijsten

Hieronder treft u een lijst met literatuur over Jeremia 31,31-34, de passage waarin de profeet Jeremia spreekt over het nieuwe verbond. 

Open PDF bestand

open books

De oudste overlevering (paaspreek over 1 Korintiërs 15,1-11)

geplaatst op donderdag 16 mei 2013 in de categorie Preken

In de Bethelkerk volgen we zoveel mogelijk het Oecumenisch Leesrooster. In de Paastijd stond 1 Korinte 15 centraal. Op de Paasmorgen, 31 maart 2013, heb ik gepreekt over 1 Korinte 15, 1-11, de passage over de verkondiging van de opstanding van Christus.  

 

Open PDF bestand

open books

Gesprekken over de sluiting van de Bethelkerk

geplaatst op donderdag 16 mei 2013 in de categorie Kerkbladartikelen

In de afgelopen twee maanden februari en maart zijn er vijf huiskamerbijeenkomsten geweest, waarin de sluiting van de Bethelkerk centraal stond. Dat deden we samen: de voorzitter van de kerkenraad, mw. Marga van Arendonk, en ondergetekende. In elke sectie - Tuinenbuurt/Nieuw-Waldeck, Bohemen, Groot Waldeck, Componistenbuurt, Kijkduin - is een bijeenkomst geweest, ofwel op een morgen ofwel op een middag. De animo om aan dit gesprek deel te nemen was groot, zo bleek wel uit de opkomst. Hieronder een terugblik op die samenkomsten.

Open PDF bestand

Literatuurlijst - 1 Korinte 15

geplaatst op donderdag 16 mei 2013 in de categorie Literatuurlijsten

Hieronder vindt u een lijst met literatuur over 1 Korinte 15, Paulus' hoofdstuk over de opstanding der doden. 

Open PDF bestand

open books

Literatuurlijst - Ezechiël 37,1-14

geplaatst op donderdag 16 mei 2013 in de categorie Literatuurlijsten

Hieronder vindt u een lijst met literatuur over Ezechiël 37,1-14, het beroemde visioen van de dorre doodsbeenderen. 

Open PDF bestand

De verhouding tussen geloof en moderniteit

geplaatst op donderdag 16 mei 2013 in de categorie Lezingen

Op de vergadering van de werkgemeenschap van predikanten van de Protestantse Gemeente te 's-Gravenhage op woensdag 18 maart 2009 in de Kloosterkerk hield ik een lezing onder de titel 'De verhouding tussen geloof en moderniteit. 

Open PDF bestand

open books

Sluiting van de Bethelkerk

geplaatst op donderdag 16 mei 2013 in de categorie Nieuws

Op zondag 16 juni wordt de laatste kerkdienst in de Bethelkerk gehouden. Het zal een dag worden met de nodige emoties. Niet onbegrijpelijk, nu er een Godshuis - een baken in de stad - gesloten wordt. Bijna 75 jaar geleden bij de opening van de Bethelkerk stond het verhaal centraal, waaraan deze kerk haar naam ontleent: Jacob in Bethel (Genesis 28). Dat verhaal staat in deze afscheidsdienst centraal, samen met het andere 'Jacob in Bethel'-verhaal in Genesis 35. De inzet van deze dienst: afscheid nemen én ruimte scheppen om verder te kunnen gaan. 

Lees verder

Petrus met Pinksteren over Pasen (Hand. 2)

geplaatst op donderdag 16 mei 2013 in de categorie Lucas-Handelingen (artikelen)

De Conferentie Bijbelse Theologie van 2004, op Hydepark  in Driebergen, had als thema 'Opstanding der doden en gericht in Bijbel en traditie'. Ik was gevraagd om te reageren op de lezing van drs. Barend Drewes 'De opstanding van Christus in Handelingen 2,14-36'. Beide lezingen zijn later verschenen in Interpretatie 13,3 (2005), 21-24, 24-26.  

Open PDF bestand

Bij het Paasfeest - Marcus 15,39 en 16,8

geplaatst op donderdag 16 mei 2013 in de categorie Nieuwe Testament artikelen

Mijn eerste publicatie heb ik geschreven samen met Rob van Essen, mijn toenmalige, directe collega. We waren door de redactie van de Postille gevraagd om de preekschetsen te verzorgen voor de Drie Dagen van Pasen + de Paasmorgen. Ik schreef de inleiding ‘Bij het Paasfeest' en de preekschetsen over Marcus 15,39 en 16,8.

Open PDF bestand